Bulgaristan'a yatırım diplerde

Uzun yıllardır Avrupa Birliği üyesi olan Bulgaristan, Euro'ya geçiş öncesinde zayıf yatırım potansiyeliyle endişe yaratmaya başladı.

Bulgaristan, yatırımlarda durgunluk yaşıyor ve üretken sermayeye yapılan harcamalar 2024 yılına kadar GSYİH'nın yaklaşık yüzde 18'ine ulaşacak. Hırvatistan ve Romanya gibi komşu ülkelerle karşılaştırıldığında, Bulgaristan 5-6 puan geride kalıyor. Ekonomik Analiz Konseyi Sekreteri Doç. Plamen Nenov, Bloomberg TV Bulgaristan'da yaptığı açıklamada, bu yavaşlamanın en önemli etkenlerinden birinin Bulgar şirketlerinin makine, ekipman ve inovasyona yaptığı nispeten düşük yatırım seviyesi olduğunu belirtti. Prof. Nenov, Atanas Pekanov ve Daniel Vassilev ile birlikte yürüttüğü ve Avrupa sübvansiyonlarının Bulgaristan'ın ekonomik büyümesi üzerindeki etkisini inceleyen ortak bir çalışmanın temel bulgularını sundu. Pandemi öncesi bir ankete atıfta bulunarak, Bulgar işletmelerinin yüzde 80'inin Avrupa standartlarına göre eski kabul edilen makinelerle faaliyet gösterdiğini belirtti. Finansmana erişimdeki sistemik zorlukların (hem banka kredileri hem de KOBİ'ler için öz sermaye kısıtlamaları) modern ekipman ve inovasyona daha fazla yatırım yapılmasının önündeki temel engel olduğunu belirtti. BANKALAR EURO'YA GEÇİŞ SONRASI RAHATLAYABİLİR Bulgaristan'ın 1 Ocak'ta Euro'ya geçmesinin ardından, bankaların daha düşük asgari rezerv gerekliliklerine tabi olacağı kredi koşullarında bir miktar iyileşme bekleniyor. Ancak Prof. Nenov, verimlilik ve şirket kârlarındaki artışın yatırım kararları üzerinde daha da güçlü bir etkiye sahip olmasının muhtemel olduğunu vurguladı. Şirketlere öz sermaye enjeksiyonu işlevi gören "İnovasyon ve Rekabetçilik" Operasyonel Programı (OPIC) kapsamındaki hibelerin rolünü vurguladı. Bu hibeler, yatırımları, satışları, kârları, işgücü verimliliğini ve hatta daha yüksek ücretler de dahil olmak üzere işgücü talebini artırarak kalıcı olumlu etkiler gösterdi. Ancak Prof. Nenov, sübvansiyonların evrensel bir çözüm olmadığını ve tercihen güçlü uzun vadeli yatırım potansiyeli olan firmalara yönelik olarak dikkatlice hedeflenmesi gerektiğini vurguladı. YAPISAL REFORM TAVSİYESİ Analizde ayrıca Bulgaristan finans piyasalarının işleyişini iyileştirmek için yapısal reformlar da öneriliyor. Prof. Nenov, yargı yönetiminin iyileştirilmesinin, borsaların yapılandırılmasının ve yatırımcılar ve şirketler için daha cazip hale getirilmesinin, işletmeleri bu kaynaklardan fon toplamaya teşvik edebileceğini açıkladı. Bir diğer öneri ise, hibeler, kredi garantileri, ihracat garantileri ve öz sermaye finansmanı gibi hedef odaklı araçlar aracılığıyla kamu fonlarının daha esnek bir şekilde kullanılması. Analistler ayrıca, yüksek gelişme potansiyeline sahip şirketleri teşvik etmek için politikaların hedeflenmesinin iyileştirilmesini tavsiye ediyor. Prof. Nenov'a göre, muhasebe mevzuatında hızlandırılmış amortisman, daha fazla yatırım yapan şirketlerin daha yüksek vergi indirimlerinden yararlanmasını ve böylece daha fazla yatırımı teşvik etmesini sağlayan etkili bir araç olabilir.