Demans riskinizi azaltabilecek 7 alışkanlık: Günlük davranışlar belirleyici

Ekim 25, 2025 - 09:34
Demans riskinizi azaltabilecek 7 alışkanlık: Günlük davranışlar belirleyici
Demans riskinizi azaltabilecek 7 alışkanlık: Günlük davranışlar belirleyici

Dünya nüfusu yaşlandıkça, bunama korkusu da artıyor. Beyni etkileyen ve bilişsel işlevlerde, ruh halinde ve davranışlarda ilerleyici düşüşlere yol açan bu hastalık, günümüzde 55 milyondan fazla insanı etkiliyor ve her yıl yaklaşık 10 milyon yeni vaka görülüyor. Uzmanlar, bunama hastalarının sayısının 2050 yılına kadar üç katına çıkmasının beklendiğini belirtiyor.

Ancak önde gelen sağlık kuruluşlarının son bulguları, bunamanın tamamen genetik veya zamana bağlı olmadığını gösteriyor. Araştırmalar, günlük alışkanlıkların beynin sağlığını korumada kritik bir rol oynadığını vurguluyor.FİZİKSEL AKTİVİTEHastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), düzenli fiziksel aktivitenin kronik hastalıkları azaltmaya, dolaşımı desteklemeye ve beyin fonksiyonlarını güçlendirmeye yardımcı olduğunu, bunun da demans riskini düşürdüğünü belirtiyor. Uzmanlar, haftada en az 150 dakika orta düzey egzersizi ve kuvvet-denge çalışmaları öneriyor.
Akdeniz tarzı diyetin (sebze, balık, zeytinyağı, kuruyemiş ve tam tahıllar açısından zengin) bunama riskini düşürdüğüne dair bulgular mevcut. JAMA’da yayımlanan araştırmalar, sağlıklı beslenme alışkanlıklarının bu riski belirgin şekilde azalttığını gösteriyor.
Yetersiz veya kesintili uyku, özellikle tedavi edilmeyen uyku apnesi, bunama riskini artırıyor. Uzmanlar her gece 7-9 saat kaliteli uyku alınmasını ve düzenli uyku saatlerinin korunmasını tavsiye ediyor.
Araştırmalar, zihinsel olarak aktif ve sosyal bağlantıları güçlü kişilerin bunama riskinin daha düşük olduğunu ortaya koyuyor. Uzmanlar, kitap okumak, bulmaca çözmek, yeni bir beceri öğrenmek ve sosyal etkileşimde bulunmanın önemine dikkat çekiyor.
Yüksek tansiyon, diyabet, obezite ve sigara kullanımı, demans riskini artıran faktörler arasında yer alıyor. Düzenli sağlık kontrolleri ve sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri, riski düşürmeye yardımcı oluyor.
Tedavi edilmeyen işitme kaybı, beynin bilişsel işlevlerini olumsuz etkiliyor ve sosyal izolasyonu artırarak bunama riskini yükseltiyor. Uzmanlar, işitme testi yaptırmayı ve gerektiğinde işitme cihazı kullanmayı öneriyor.
Sigara, aşırı alkol kullanımı ve baş yaralanmaları bunama riskini artırıyor. Araştırmalar, kask ve emniyet kemeri kullanımı gibi basit önlemlerin önemine dikkat çekiyor.Uzmanlar, hiçbir alışkanlığın bunamayı tamamen önlemediğini ancak bu önerilerin riskin azaltılmasında güçlü bir yol sunduğunu vurguluyor.