Osmanlı'dan Cumhuriyete tanıklık eden konak, aile müzesine dönüştürüldü
Ekim 27, 2025 - 10:10
Trabzon'da 1840'lı yıllarda Hacıyakupoğlu Ahmet Ağa tarafından inşa edilen ve Osmanlı'dan Cumhuriyet'e uzanan bir döneme tanıklık eden tarihi konak, hem mimarisi hem de Hacıyakupoğlu ailesinin siyaset, askerlik ve iş dünyasındaki etkileriyle tarihe adını yazdırıyor.
Trabzon'da 1840'lı yıllarda Hacıyakupoğlu Ahmet Ağa tarafından yaptırılan tarihi konak, "Baştımar Aile Müzesi ve Kitaplığı" olarak ziyarete açıldı.
1916 Rus işgali sırasında çevreyi yakıp yıkan askerlerin bile zarar vermediği konakta doğup büyüyen Hacıyakupoğlu ailesi, tarih boyunca siyaset, askerlik ve iş dünyasında önemli roller üstlendi. Trabzon İl Özel İdaresi tarafından restore edilen konak, ailenin torunlarından iş insanı Alaattin İlyas Saral'ın girişimiyle müze ve kitaplığa dönüştürüldü.
Ziyaretçiler; Türkçe, İngilizce ve Rusça hazırlanan tanıtım filmleri eşliğinde müzeyi gezebiliyor.Baştımar Aile Müzesi'nde yapılan restoran ve düzenleme çalışmaları ile ilgili bilgiler veren Tarihçi-Yazar Fatih Yurttaş, konağın Ahmet Hacıyakupoğlu Ağa tarafından 1840'lı yıllara yaptırıldığını belirterek, şu ifadeleri kullandı:
"Bu binayı özel kılan esas sebeplerden bir tanesi de zaten adından anlaşılacağı gibi Baştımar Ailesi Müzesi. 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet burayı fethettiğinde bölgenin güvenliğini sağlamak amacıyla güvendiği aileleri bu bölgelere yerleştirmiş. Dolayısıyla tımar sistemi dediğimiz Türk İslam Devletlerinde olan bir toprak işletim sistemidir. Yani toprağa işletirsiniz karşılığında o bölgenin güvenliğini sağlarsınız ve devlete ihtiyaç duyduğunda asker gönderirsiniz.
Görmüş olduğumuz bu yapı Ahmet Hacıyakupoğlu Ağa tarafından 1840'lı yıllara yaptırılmış. Bazı yapılar vardır ki tarihe cansız tanıklık ederler. Fakat bu yapıların özelliği bunların ruhsuz oluşu değildir. Bunların kendine ait bir ruhları vardır. O ruhu da yaşatan içinde yaşayanların yaşanmışlıklarıdır. Bu bina bir imparatorluğun çöküşüne şahitlik ederken yeni kurulan genç Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna da şahitlik etmiş bir yapıdır. Bu yapıda yaşayan aile asker, siyasetçi, bürokrat, iş insanı aklınıza gelebilecek her alanda üst düzeyde yetişmiş insanlar armağan etmiş. Özellikle bir isim karşımıza çıkıyor ki bu da Hafız Mehmet bey. Hafız Mehmet bey bu konakta doğup büyüyen en önemli aile bireylerinden biri. Hafız Mehmet bey, Osmanlı Devleti'nde 3 dönem milletvekilliği yapmış aynı zamanda İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin kuruluşunda yer almış"Baştımar Ailesi Müzesi'nde yapılan restorasyon çalışmalarının titizlikle yürütüldüğünü söyleyen Yurttaş, "1800'li yıllarda binada yaşayan ailenin Baştımar görevi vardı. Devlet adına bu bölgedeki çeşitli idari işlerin düzenlenmesinden sorumluydular. Dolayısıyla burada aynı zamanda siyasi işlerin konuşulduğu bir hükümet konağı gibi de işlev yaptığını düşünebiliriz. Birinci Dünya Savaşı'nda Ruslar bu bölgeden çıkmak zorunda kaldıklarında her yeri yakıp yıkıyorlar fakat konağın güzelliği karşısında konağı yakıp yıkmaya kıyamıyorlar. Konağa dokunmadan içindeki değerli bir takım kapıları, üst tavan motiflerini, pencereleri falan alıp kendi ülkelerine götürüyorlar. Daha sonra tadilatla beraber hepsi aslına uygun olarak tekrar yapılıp hizmete sunulmuş'' şeklinde konuştu.
Sizlere daha iyi bir hizmet sunabilmek için sitemizde çerezlerden faydalanıyoruz. Sitemizi kullanmaya devam ederek çerezleri kullanmamıza izin vermiş oluyorsunuz. Detaylı bilgi almak için ‘Çerez Politikasını’ ve ‘Aydınlatma Metnini’ inceleyebilirsiniz.
