Öfkeyi bastırmanın olası zararları: Uzman isim uyarıyor

Sessiz kalmak her zaman sakinlik anlamına gelmiyor. Bastırılan öfke, zamanla stres, kaygı ve depresyona dönüşebiliyor. Klinik Psikolog, Psikoterapist Dr. Yasemin Meriç Kazdal yazdı.

Öfkeyi, genellikle tercih edilen bir duygu olarak görmeyiz. Zamanla, gelişim sürecinin etkisiyle zihnimizde olumsuz bir etiket kazanabilir. Kişisel deneyimlerimiz, toplumsal beklentiler ve çevresel faktörler ile bu duyguyu hoş karşılamamayı öğrenebiliriz. Örneğin çocuklukta, ebeveynlerimiz bize öfkelendiğinde korku, kaygı veya yalnızlık gibi duygular deneyimleyebiliriz ve bunları öfke ile ilişkilendirebiliriz. Zamanla öfkeye karşı geliştirdiğimiz bu tutum, onu içimizde bastırmanın en faydalı yol olduğunu bize düşündürebilir. Öfkenin yıkıcı olabilecek sonuçları bizi kaygılandırabilir ve sonrasında gelebilecek belirsizliğin endişesiyle, bu hissi içimizde yaşamayı seçebiliriz.

Aklımızda şöyle sorular canlanabilir:

• Ya ben öfkemi gösterdiğimde, ilişkimiz zarar görürse?
• Ben öfkelendikten sonra, ya benden soğursa?
• Söylediklerim kalbini kırar mı?
• Beni yanlış anlar mı?
• Öfkeye öfkeyle karşılık verir mi?
• Küçük bir konu, çıkmaz bir hal alır mı?

Bu sorular zihnimizi meşgul etmeye başladığında, çoğu zaman öfkemizi karşı taraf ile paylaşmaya değer bulmayız. Çünkü bunu bir risk gibi görüp, ilişkimizi tehlikeye atmak istemeyiz. Ancak bu soruların ve öfkemizi bastırmanın, bize ve ilişkimize faydası genellikle sınırlı olur. Hatta her ne kadar öfkemizi o an dile getirmek yıkıcı gibi görünebilse de onu bastırıp içimizde biriktirmek, uzun vadede çok daha yıkıcı sonuçlar doğurabilir.

ÖFKEYİ BASTIRMANIN OLASI ZARARLARI

Psikolojik Etkiler: Kaygı, depresyon, düşük benlik algısı…

Fiziksel Etkiler: Baş ağrısı, mide sorunları, kalp çarpıntısı, nefes darlığı… Davranışsal Sonuçlar: Biriken öfke sebebiyle agresif davranışlar, kontrolsüz patlamalar gereksiz tartışmalar, ruminasyon (sürekli tekrarlayan olumsuz düşünceler) ÖFKEYİ BASTIRMANIN İLİŞKİYE OLASI ZARARLARI Öfke bastırıldıkça, kişiler arası mesafe büyüyebilir. Açık iletişim zarar görebilir. Pasif-agresif davranışlarla, şiddetli kavgalar artabilir.

İlişkideki huzur ortamı azabilir.

ÖFKEYİ DİNLEMEK VE DÖNÜŞTÜRMEK Kısa vadede öfkemizi bastırmak, huzurlu bir kaçış yolu gibi görünebilir. O an oluşabilecek yüzleşme anı ve huzursuzluktan uzaklaşacağımızı düşünebiliriz. Fakat uzun vadede, ilişkilerimizde ve hayatımızda olumsuzluklarla karşılaşabiliriz. Özellikle bu huy kronik bir hal aldıysa, ciddi sorunlar ortaya çıkabilir. Bu durumda esas olan, dengeli bir yaklaşımla öfkemizi paylaşabilmek; onu yıkıcı değil yapıcı bir güce çevirebilmektir. Peki, bunu nasıl yapabiliriz? Duyguyu Fark Etmek: Vücudumuzda meydana gelen değişiklikleri (kalp çarpıntısı, hızlı nefes alma, vb.) fark etmeye çalışmak Bedenimizi Sakinleştirmek: Nefes egzersizleri, yürüyüş, meditasyon gibi aktivitelerle bir mola yapmak Anlamlandırmak: “Şu anda ne hissediyorum? Aklımdan hangi düşünceler geçiyor? Beni öfkelendiren şey ne?” gibi sorularla, durup öfkemizi dinlemek Sorgulamak: “Öfkelendiğim nokta daha farklı yorumlanabilir mi?” gibi sorularla, düşüncelerimizi gözden geçirmek, öfkenin altındaki ihtiyacı fark etmek Yapıcı İfade Yolları Bulmak: Karşı tarafı suçlamadan, “Ben” dili ile, anlaşılır ve sakin bir şekilde öfkeyi paylaşmak

Öfke, çok temel ve evrensel bir duygudur. Onu halı altına süpürmek, sanki kendimize ve ilişkimize iyilik yapıyormuşuz izlenimi verse de esas faydalı olan çözüm, dengeli bir şekilde öfkeyi dönüştürebilmektir. Bu dönüşüm ilk etapta zorlayıcı gelebilir. Tek başınıza çok zorlandığınızı düşünüyorsanız psikoterapi bu süreci daha güvenli bir şekilde deneyimlemenize destek olabilir.